Według Centrów Kontroli i Zapobiegania Chorobom zatwierdzony przez FDA lek PrEP może drastycznie zmniejszyć ryzyko zakażenia wirusem HIV nawet o 92 procent.

Ale jedną z największych przeszkód dla PrEP, czyli profilaktyki przedekspozycyjnej, aby była skuteczna w zapobieganiu transmisji HIV nie jest sam lek. Chodzi o to, aby osoby, które są w grupie wysokiego ryzyka zarażenia się wirusem, przyjmowały lek zgodnie z instrukcją, zwłaszcza osoby młode.

Dlatego nowa pigułka „smart PrEP” może potencjalnie być przełomem w profilaktyce HIV. Może ona w czasie rzeczywistym stwierdzić, kiedy lub czy dana osoba przyjęła pigułkę PrEP tego dnia.

Naukowcy z Cook County Health prowadzą obecnie rekrutację uczestników badania, którego celem jest sprawdzenie, czy – zgodnie z oczekiwaniami – inteligentna pigułka PrEP ułatwi młodym ludziom codzienne śledzenie dawki PrEP, a tym samym znacząco zmniejszy ryzyko zakażenia wirusem HIV/AIDS.

„Przestrzeganie – mam na myśli codzienne przyjmowanie PrEP zgodnie z instrukcją – jest niezwykle istotne. Wiemy, że jeśli ludzie przyjmują co najmniej 4 tabletki PrEP tygodniowo, osiągną wysoki poziom ochrony przed HIV. Jednak czynnikiem nr 1 lub czynnikiem determinującym przestrzeganie jest wiek” – powiedziała Jennifer Brothers, dyrektor projektu w Instytucie Medycznym Hektoen w CCH i jedna z głównych badaczek w badaniu nad inteligentnym PrEP. „Więc jeśli możemy dostarczyć narzędzie, które zapewnia pacjentom wsparcie w czasie rzeczywistym z monitorowaniem przestrzegania w czasie rzeczywistym dla nastolatków, którzy są najmniej przestrzegający, moglibyśmy poczynić duże postępy w zapobieganiu HIV”.

Jak działa inteligentny PrEP?

„Pigułka Truvada – jedyny lek PrEP zatwierdzony przez Food and Drug Administration – ma otoczoną kapsułką tabletkę sensoryczną, dzięki czemu po połknięciu tabletki, tabletka sensoryczna wchodzi w kontakt z płynem żołądkowym w żołądku i wytwarza sygnał elektryczny” – wyjaśnia dr Gregory Huhn, adiunkt chorób zakaźnych CCH i główny badacz badania. „Sygnał elektryczny jest mniejszy niż częstotliwość bicia serca, więc nikt go nie poczuje. Ale przesyła sygnał w czasie rzeczywistym, że tabletka została połknięta”.

Dzięki zapisowi dotyczącemu daty przyjęcia pigułki, który jest dostępny zarówno dla pacjenta, jak i jego lekarzy lub świadczeniodawców, lekarze mogą skontaktować się z pacjentami, którzy nie przyjmują pigułek zgodnie z zaleceniami, i dowiedzieć się, czy występują jakieś problemy, które można rozwiązać, na przykład czy u pacjenta występują skutki uboczne leku lub czy skończyło się lekarstwo — powiedział Brothers.

PrEP należy przyjmować raz dziennie.

Jednak wiele badań wykazało, że pacjenci często nie spełniają tych wytycznych, szczególnie osoby poniżej 24 roku życia.

Na przykład badanie z 2017 r., w którym wzięło udział 200 młodych mężczyzn homoseksualnych i biseksualnych w wieku 18–22 lat w kilkunastu miastach USA, wykazało, że tylko 56% uczestników przyjmowało co najmniej 4 dawki Truvady w 4. tygodniu badania. A pod koniec 48-tygodniowego badania liczba ta spadła jeszcze bardziej – do zaledwie 34% przyjmujących lek zgodnie z zaleceniami.

Brothers i Huhn twierdzą, że przyczyn tak niskiego wskaźnika przestrzegania jest wiele.

„Każdy, kto kiedykolwiek regularnie przyjmował leki – czy to witaminy, czy antybiotyki – wie, że przestrzeganie zaleceń może być trudne w naszym zabieganym życiu. Czasami zastanawiasz się: »Czy wziąłem leki na dany dzień«” – powiedział Brothers. „A potem stajesz przed decyzją, czy wziąć drugą dawkę, nie wiedząc, że już ją wziąłeś, czy wstrzymać się od przyjmowania leków, ponieważ uważasz, że już ją wziąłeś. Żadna z tych opcji nie jest dobra”.

Według Brothersa to właśnie sprawia, że inteligentna technologia PrEP jest tak nowatorska i fascynująca.

„Pacjenci będą teraz mogli podejmować świadome decyzje dotyczące przestrzegania zaleceń lekarskich i ostatecznie swojego zachowania seksualnego na podstawie monitorowania w czasie rzeczywistym. Koniec z domysłami” – powiedziała.

Kolejnym czynnikiem, który może mieć wpływ na niski poziom przestrzegania zaleceń, jest fakt, że tabletki PrEP przyjmuje się zanim dana osoba faktycznie zarazi się wirusem niedoboru odporności ludzkiej (HIV) lub zespołem nabytego niedoboru odporności (AIDS).

„To są więc młodzi, zdrowi ludzie, którzy po prostu żyją swoim życiem. Niekoniecznie chcą być stale przypominani, czy biorą PrEP codziennie, czy nie” – powiedział dr Huhn.

Jednak dr Huhn spodziewa się, że technologia stojąca za inteligentnymi tabletkami PrEP okaże się bardziej atrakcyjna dla ludzi, ponieważ plaster, który ludzie muszą nosić, aby czujnik tabletki mógł przesyłać dane, dokonuje również odczytów ich tętna, wzorców snu i innych parametrów sprawności fizycznej.

W tym sensie „nie chodzi tylko o podkreślanie ochrony przed wirusem HIV, ale także o podkreślanie zdrowia i dobrego samopoczucia” – powiedział.

Zatwierdzona przez FDA technologia inteligentnych pigułek, zwana Proteus Discover, została stworzona przez kalifornijską firmę Proteus Digital Health. Chociaż firma wyprodukowała inne inteligentne pigułki, takie jak na choroby układu krążenia i choroby psychiczne, „to pierwszy raz, kiedy ta technologia została użyta w celu zapobiegania chorobie” – powiedział dr Huhn.

Badanie jest sponsorowane przez Narodowe Instytuty Zdrowia oraz Narodowy Instytut Alergii i Chorób Zakaźnych.

Naukowcy poszukują około 100 niezakażonych wirusem HIV młodych mężczyzn w wieku od 16 do 24 lat, którzy uprawiają seks z mężczyznami i są zainteresowani PrEP, aby wzięli udział w badaniu. Młodzi mężczyźni uprawiający seks z mężczyznami (YMSM), szczególnie w społecznościach afroamerykańskich i latynoskich, mają jeden z najwyższych wskaźników zakażenia wirusem HIV w Stanach Zjednoczonych, twierdzi CDC. Naukowcy będą rekrutować ludzi w ciągu następnego roku.

Osoby wybrane do udziału wezmą udział w randomizowanym badaniu kontrolnym, które porównuje przestrzeganie zasad PrEP w ciągu 24 tygodni, niezależnie od tego, czy przyjmują inteligentne pigułki, czy nie.

Osoby zainteresowane udziałem w badaniu proszone są o kontakt z Kodym Kecklerem pod numerem telefonu 312-572-4716.